Laura Surentu, 2010, Toronto

​

Stel, je rijdt in de Romeinse tijd op je trouwe paardje op een weg. In de verte komt een onbekende persoon je tegemoet. Laat je hem links, of rechts passeren? Het lijkt een willekeurige kwestie, maar is er misschien meer aan de hand?

Een mogelijke reden om zelf de linkerkant van de weg te kiezen, is omdat je dan (als je tenminste rechtshandig bent) jezelf makkelijker kan verdedigen in geval van nood. Er was natuurlijk de mogelijkheid, dat die vreemde tegenligger een nare engerd met kwade bedoelingen was! Door links op de weg te blijven, bleef de rechterhand –eventueel gewapend- aan de kant van eventuele dreigingen.

Het blijft onzeker of er vroeger vooral aan de linkerkant van de weg werd gelopen. Er zijn wel aanwijzingen gevonden, dat links rijden bij de Romeinen in ieder geval ooit een gewoonte was. Vlakbij het plaatsje Swindon in Engeland, is een oude Romeinse weg gevonden die van een steengroeve leidde naar de bouwplaats van een tempel. De karsporen op de linkerkant van de weg zaten dieper in de grond dan aan de rechterzijde. Dit kwam doordat de zware karren met stenen een dieper spoor achterlieten. De Britse onderzoeker Bryn Walters concludeerde hieruit dat men in de Romeinse tijd aan de linkerkant van de weg reed.

Het is nog steeds gebruikelijk om aan de linkerzijde van een paard op- en af te stijgen. Wellicht hebben rechtshandige ridders dit gebruik ooit ingesteld om ervoor te zorgen dat hun zwaardschede, dat langs hun linkerbeen hing, niet in de weg zou zitten. Het is praktischer om aan de zijkant van de weg op het paard te stappen, inplaats vanaf het midden. Links aanhouden was dus een logische keuze. Ook in Japan reden de samurai op de grote wegen aan de linkerkant. Engelbert Kaempfer, een Duitser die van 1690 tot 1692 in Japan rondreisde, noteerde in zijn reisaantekeningen dat op de weg naar Edo (het huidige Tokyo) links moest worden aangehouden.

Na deze aanwijzingen dat er vroeger een voorkeur voor het links rijden lijkt te bestaan, zult u zich wel afvragen, waarom men nu in het merendeel van de landen juist rechts op de weg rijdt? Het antwoord komt uit het land van wijn, brie en stokbrood. Na de Franse Revolutie werd Napoleon Bonaparte in 1799 na een staatsgreep Eerste Consul. Hij verplichte zijn leger om de rechterzijde van de weg aan te houden. Het is niet precies duidelijk waarom hij dit besloot, (het is mogelijk dat rechts rijden in sommige delen van het land toch de gewoonte was) maar de nieuwe regel paste in ieder geval goed bij het vernieuwende karakter van de revolutie. Door Napoleons overwinningen werd de nieuwe verkeersregel bijna in heel West-Europa ingevoerd, maar o.a. de Britten en de Zweden hielden stand. Dat in Nederland vòòr de Franse bezetting in 1795 links werd gereden, blijkt nog uit het feit dat in Indonesië (toenmalige kolonie) het verkeer nu nog steeds links aanhoudt.

In Amerika reed men aanvankelijk net als de Britten links, maar nadat het land eind 18e eeuw onafhankelijk werd, bleek dat rechts rijden populairder was geworden. In 1792 werd besloten om tussen Lancaster en Philadelphia rechts te rijden. In 1804 werd de regel ook in New York ingevoerd, en later besloten ook de andere staten officieel rechts te rijden. Mede door de groei van de Amerikaanse auto-industrie zouden ook Mexico en het merendeel van Zuid-Amerika de rechterkant van de weg gaan kiezen. Canada zou rond 1920 besluiten om ook rechts te gaan rijden, om verwarringen bij de grens te voorkomen.

Tegenwoordig staan de rechtsrijders ‘voor’: ongeveer 72% van de wereld heeft gekozen om rechts te rijden. Zo’n 28% rijdt links, voornamelijk in landen met koloniale Britse invloeden. Maar er zijn ook nog enkele twijfelaars. Zo is op het kleine eiland Samoa afgelopen september 2009 besloten om links te gaan rijden. Hopelijk blijft het daarbij, want het omgooien van de verkeersrichting blijft een linke boel.

​

​

​

​

​